Nükleer Kardiyoloji

1. Nükleer kardiyoloji yöntemleri ne amaçla, ne tür kalp hastalıklarında kullanılmaktadır?

Nükleer kardiyoloji yöntemleri ile kalp kasının kanlanma ve kasılma durumu incelenmektedir.Kanlanma durumunu inceleyen yöntem miyokard perfüzyon sintigrafisi, kasılma durumunu inceleyeni radyonüklid ventrikülografi olarak adlandırılmaktadır.Bu yöntemler başlıca koroner arter hastalığı tanısı;yani kalbi besleyen ve koroner denen damarlarda önemli bir daralma olup olmadığını ortaya çıkarmak için kullanılmaktadır. Koroner hastası olduğu bilinen bazı kişilerde de baypas ameliyatı veya balon anjiyoplasti gibi girişimlere karar vermek için uygulanabilmektedir. Kalp kapağı hastalıklarının tanısında kullanımları yoktur. Ancak bazı kapak hastalıklarında ameliyat kararı verme amacıyla kalp kasının kasılma durumunun incelenmesinde bu yöntemlerden biri olan radyonüklid ventrikülografi de kullanılabilir.

2. Benden talyum testi yaptırmam istenmişti. Ancak laboratuvar talyum kullanılmadığını söyleyip başka bir madde kullandı. Önemi var mı?

Perfüzyon sintigrafisi için radyoaktif madde olarak önceleri sadece talyum kullanılmaktaydı. Bu nedenle test talyum testi olarak da tanınmaktadır.Son yıllarda geliştirilen bazı maddeler teknesyuma bağlanarak kullanıldığı için yönteme teknesyum testi diyenler de vardır. Talyum ve teknesyuma bağlanan maddeler farklı özelliklere sahip olduklarından farklı protokollerle uygulanmaktadırlar. Her laboratuvar kendi olanaklarına göre istediği maddeyi kullanabilir. Pratikte çok önemli fark yoktur. Çok ender bazı durumlarda doktorunuz özellikle bir yöntemi tercih edebilir.Bu durumda tercihini ve nedenini belirtirse buna göre uygulama yapılacaktır.

3. Perfüzyon sintigrafisi koroner anjiyografinin yerini tutar mı?

Koroner anjiyografide koroner damar içine kateterle girilip boyalı bir madde verilmekte, çekilen filmlerde koroner damarlarda darlık olup olmadığı,darlıkların yerleri,dereceleri belirlenebilmektedir.Perfüzyon sintigrafisi ile ise kalp kasının kanlanma durumu belirlenerek,kanlanması azalmış bölge saptanmakta, böylece o bölgeyi besleyen damarda ciddi boyutlarda daralma veya tıkanma olduğuna karar verilmektedir. Yani perfüzyon sintigrafisi ile hastalığın olup olmadığına karar verilirken anjiyografiyle damarlardaki darlıkların yerleri de görülmektedir.

4. Perfüzyon sintigrafisinin koşu bandı (tredmil) egzersiz testine bir üstünlüğü var mı?

Egzersiz testinde sadece egzersizle oluşan elektrokardiyografi değişiklikleri değerlendirilerek koronerlerde darlık olup olmadığına karar verilmektedir. Perfüzyon sintigrafisinde ek olarak kalp kasında radyoaktif madde tutulumu kaydedilerek kasın kanlanma durumu belirlenmektedir. Bu nedenle koroner damarlarda ciddi darlık olan hastaların tanınmasında perfüzyon sintigrafisinin değeri egzersiz testine göre daha fazladır.

5. Testin normal bulunması halinde koroner hastası olma olasılığım yok mu?

Sintigrafisi normal bulunan kişilerde koronerlerde ciddi darlık bulunma olasılığı %10’un altındadır. Ancak yeterli düzeyde bir egzersizle yapılan testi normal bulunan kişilerin damarlarında darlık olsa bile 1-2 yıl içinde ciddi bir sorunla karşılaşma olasılıkları çok düşüktür.   

6. Koroner anjiyografi yapıldıktan sonra benden talyum testi yaptırmam istendi.Bu incelemenin anjiyografiden önce yapılması gerekmez mi? Anjiyografi sonrası gerekli mi?

Sintigrafi çoğukez kişide koroner hastalığı bulunup bulunmadığını öğrenmek için yapılmaktadır.Bu durumda anjiyografiden önce tercih edilecek yöntemdir.Ancak bazan anjiyografiyle damarlarda saptanan darlıkların önemli olup olmadığına karar vermek için sintigrafi gerekli görülebilir. Bazan da infarktüs sonrası kalp kasının canlı olup olmadığını belirlemek, ameliyatın yarar sağlayıp sağlamayacağına karar vermek için anjiyografi sonrası sintigrafiye gerek görülmektedir. 

7. Kalp hastasıyım. Sintigrafiyle birlikte uygulanacak egzersiz testinin bana zararı olmaz mı?

Tredmil testi veya koşubandı egzersiz testi diye tanımlanan efor testleri sırasında ciddi bir sorun ortaya çıkma olasılığı çok düşüktür. Ancak uygun olmayan kişilere ve bu konuda yeterli bilgi ve deneyimi olmayan, uygun olmayan kişilerce yapıldığında risk artabilir. Bu nedenle sizden testi isteyen doktorunuzun göğüs ağrılarınız konusunda iyice bilgilendirlmiş olması testin sakıncalı olup olmadığı konusunda doğru karar vermesini sağlayacaktır.Risk çok düşük olsa da egzersiz teslerinin kardiyoloji merkezlerinde ve bu konuda bilgili ve deneyimli kişilerce yapılması sorun çıkmasını engelleyeceği gibi, sorun çıktığında gerekli müdahaleyi de sağlayacaktır. 

8. Kullanılacak radyoaktif maddenin yan etkisi,bana veya etrafımdaki kişilere bir zararı olabilir mi?

Kullanılacak radyoaktif maddelerin yan etkisi yoktur.Ancak egzersiz yerine dipiridamol gibi maddelerle stres uygulanacaksa buna bağlı bulantı, çarpıntı, başağrısı,baş dönmesi gibi çok ciddi olmayan yan etkiler ortaya çıkabilir.Şikayetler yapılacak başka bir ilaçla giderilebilir.Verilen radyoaktif maddelerin miktarları çokaz ve vücuttan atılmaları hızlı olduğu için size ve etrafınızdakilere ciddi bir zarar söz konusu değildir. 

9. İşlem öncesi kullandığım ilaçları kesmem gerekiyor mu? Ne kadar süre önce?

Kalp hastalığı veya hipertansiyon tedavisi için kullanılmakta olan ilaçların bir kısmı sadece egzersiz elektrokardiyografisini etkileyebilmekte olup,sintigrafik görüntülere etkisi yoktur.Bir kısmı ise işlemi etkileyebilmektedir.Bazı ilaçların enaz 2 gün önceden kesilmesi gerekirken,bazılarının sadece o gece alınmaması yeterli olabilir. Laboratuvarlarca çoğukez hastalara tüm ilaçlarını 2 gün önceden kesmeleri söylenmekte olup gereksiz ilaç kesilmesi size zarar verebilir. Bu nedenle hangi ilacınızı, ne kadar süre önce kesmeniz gerektiğini testi isteyen doktorunuza sormanız yerinde olur. 

10. Doktorum bana ilaçlı egzersiz testi istediğini belirtmişti. Ancak gittiğim laboratuvarda egzersiz yerine ikinci bir ilaç yapıldığı söylendi.İlaç egzersizin yerini tutar mı?

Kemik ve kas rahatsızlıkları gibi çeşitli nedenlerle bazan hastaların koşubandı üzerinde yeterli egzersiz yapabilmeleri mümkün olmayabilir. Böyle kişilerde ve bazı özel durumlarda egzersiz testi yerine dipiridamol,adenozin,dobutamin gibi maddeler kullanılabilir.Ancak stres amacıyla egzersiz mi,yoksa ilaç mı kullanılacağı kararını ancak doktorunuz verebilir.Laboratuvarların doktorunuza danışmadan seçim yapma hakkı yoktur.

Kaynak: tkd.org.tr